Karbon Taşa Dönüşüyor "Mammoth" ile
- Editör
- 16 saat önce
- 2 dakikada okunur
Karbon Taşa Nasıl Dönüşüyor? İzlanda’daki “Mammoth” Tesisi Gerçekte Ne Yapıyor?
“Karbon taşa dönüşüyor” cümlesi ilk duyulduğunda masalmış gibi geliyor, değil mi?
Ama bu, İzlanda’da her gün gerçekleşen gerçek bir kimyasal süreç.
Üstelik gezegenin geleceği için umut veren bir yöntem.
Bu yazıda, atmosferden çekilen karbondioksitin nasıl gerçek bir taşa dönüştüğünü adım adım, herkesin anlayacağı şekilde anlatıyorum.
İzlanda’daki Mammoth adlı tesis, dev filtreler kullanarak havadaki karbondioksiti topluyor.
Buna Doğrudan Hava Yakalama (DAC) deniyor.
Yani tesis, havayı adeta “süzüyor”.
Yakalanan CO₂ bir gaz.
Önce suyun içinde çözülerek “karbonlu su” haline getiriliyor.
Sanki bir soda üretir gibi ama bu sefer amaç içmek değil, karbonu güvenli bir yere göndermek.
Bu Karışım, Yerin Altındaki Bazalt Kayalara Enjekte Ediliyor
İzlanda’nın toprağı çoğunlukla bazalt.
Bazalt, volkanik bir taş türü ve içinde:
kalsiyum
magnezyum
demir
gibi mineraller var.
Bu mineraller CO₂ ile karşılaşınca çok özel bir şey oluyor.
Suyla taşın altına gönderilen karbondioksit, bazaltın içindeki minerallerle birleşiyor.
Bu birleşmenin sonunda CO₂ artık gaz değil:
kalsit
magnezit
dolomit
gibi karbonat minerallerine dönüşüyor.
Bunlar bildiğiniz taş mineralleri.
Doğada milyonlarca yıldır var olan kaya türleri.
Taş formuna geçen karbon artık atmosferle hiçbir ilişkisi olmayan, kaçması imkânsız bir katı yapı.
Yerin altında kalıyor.
Yüzlerce yıl değil, binlerce yıl boyunca.
Bu yüzden “karbonu taşa dönüştürmek” ifadesi mecaz değil; kimyasal bir gerçek.
Toprağı neredeyse tamamen bazalt.
Jeotermal enerji sayesinde sistem fosil yakıt kullanmıyor.
Bazaltın içindeki mineraller CO₂’yi yalnızca 2 yılda taşlaştırabiliyor.
(Dünyanın başka yerlerinde 20–100 yıl sürebiliyor.)
Karbon yakalama tek başına iklim krizini çözmez.
Ama geçmişte atmosfere saldığımız karbonun bir kısmını geri alma yöntemlerinin en güvenli olanıdır.
İzlanda’nın taşlarının altında karbon kilitleniyor, sabitleniyor, yok oluyor.
Gezegenin geleceği belki de bu yeni taşların içinde yazılıyor.
Yorumlar